پیش از ورود به بخش محبوب‌ترین داستان‌های کوتاه فارسی ، لازم می‌نماید منظور خود را از محبوب‌ترین داستان‌های کوتاه شرح داده و شاخصه‌های آن را با شما به اشتراک بگذاریم.

هر حب و تایید تحت غلبه‌ی گفتمانی‌است و هر گفتمانی قابل شرح و هر شرحی قابل پیگیری و رد و همراهی. بر اساس گفتمان دانش‌نامه‌ی روایت و آن‌چه که در مدخل داستان‌کوتاه می‌خوانیم، هر داستان بر پایه‌ی 6 مفهوم باستانی بنا گذاشته می‌شود:
1. آفرینندگی
2. ادات آفرینش
3. مخاطب
4. زمینه
5. شخصیت
و
6. روند

به عقیده‌ی ما در خلق یک داستان هیچ تقدم و تاخری را نمی‌توان با ذهن بشری میان این مفاهیم متصور شد؛ چرا که هرکدام مفاهیم مذکور بارها در مقام چالش‌های متقدم و متاخر، کامل‌کننده‌ی مفهومِ کلی یک داستان به معنای امروزی آن هستند. از این رو، شاخصه‌ی سنجش خود را بر همین مبنا و ناظر به: اول آفرینندگی، سپس بیان، مخاطب انگاری، صحنه پردازی، شخصیت پروری و شگفتی و بدعت قرار داده‌ایم.

در این بستر است که آفریندگی/ نویسندگی/ روایت‌گری موضوع یا درون‌مایه‌ی داستان را می‌سازد و از ساخت آن آگاهانه هدفی را دنبال می‌کند. بیان در این بستر “ادات مادی و معنویِ احضار معنی در لفظی دیگر” در نظر گرفته شده است که گستره‌ای از الفبا تا چندگانه‌ی باستانی ” تشبیه/ استعاره/ نماد/ سمبل / کلیشه / اسطوره / آرکی‌تایپ” را در بر می‌گیرد. مخاطب‌انگاری در این بستر ناظر بر علوم فصاحت و بلاغت است. صحنه‌پردازی ناظر بر زمینه ( شامل زمان، مکان) ، موقعیت (فضا یا کنشِ غالب بر ارکان زندگی شخصیت) و زاویه‌‌ی دید در نظر گرفته شده است. در ادامه شخصیت‌پرازی بازنمود یک ایده یا شیوهای از تفکر، روشی در زندگی، شکلی در گفتار یا نوعی گفتمان تعریف شده که به منظور معنابخشی به اتفاقات و نیز ایجاد حس هم‌ذات‌پنداری به آن نیازمندیم. در پایان روند و بدعت قرار داده شده که پیرنگ را اجرا کرده، شخصیت را نمود داده و ما را به درون‌مایه هدایت می‌کند.

بی‌شک این مقیاس و این قیاس نه کامل بوده و نه ادعای غایت می‌کند. چنان‌چه حریف این مبحث هستید بی‌نهایت مشتاق شنیدن آراء همکاران ادبی خود در بخش محبوب‌ترین داستان‌های کوتاه فارسی هستیم. لطفاَ برای دسترسی به آرشیو محبوب‌ترین داستان‌های کوتاه کلیک کنید.